برای ساختمان ضد زلزله از چه مصالحی استفاده کنیم؟

مصالح ضد زلزله ای که در ساختمان سازی به کار می رود

قبل از پرداختن به مصالح ساختمانی ضد زلزله باید بگوییم که زلزله یکی از مخرب ترین نیروهای زمین محسوب می شود. امواج لرزه ای در سراسر زمین می توانند سبب تخریب سازه ها، از دست رفتن جان ها و تحمیل هزینه های هنگفت برای جبران خسارات  شوند. خسارت جانی و مالی ایجاد شده بعد از زلزله تنها به علت خود پدیده زلزله نمی باشد؛ بلکه می تواند به سبب سقوط ساختمان های غیر مقاوم و مرگ افراد داخل و یا اطراف آنها نیز باشد.

طی چند دهه گذشته، مهندسان طرح های جدید و مصالح ضد زلزله ساختمانی را برای تجهیز بهتر ساختمان ها در برابر زلزله معرفی کرده اند.

زلزله چه اثری بر ساختمان می گذارد؟

زلزله چه اثری بر ساختمان میگذارد

قبل از اینکه به مصالح ساختمانی ضد زلزله بپردازیم؛ فهم چگونگی اثر زلزله بر سازه ها اهمیت دارد. هنگامی که زلزله رخ می دهد؛ امواج لرزه ای از داخل زمین در زمانی بسیار کوتاه و در کلیه جهات مختلف فرستاده می شوند. در حالی که ساختمان ها به طور کلی برای تحمل نیروهای عمودی وارد به آنها مانند نیروی وزن خود سازه و گرانش مجهز اند؛ اما آنها نمی توانند نیروهای جانبی که توسط زلزله به آنها وارد می شوند را کنترل کنند.

نیروی افقی زلزله چگونه به ساختمان آسیب می رساند ؟

این نیروی افقی دیوارها، طبقات، تیرها و ستون ها و المان های اتصال را می لرزاند. تفاوت در حرکت بین بالا و پایین ساختمان ها تنش های زیادی را وارد می کند که سبب فروپاشی آنها می شود.

بنابراین برای مقاوم سازی ساختمان ها در برابر زلزله باید به گونه ای عمل شود که این نیرو های جانبی مستهلک شده و یا تحت کنترل قرار گیرند. در ادامه به چند راهکار می پردازیم:

چگونه می توانیم با سبک سازی ساختمان به مقاومت آن در برابر زلزله کمک کنیم ؟

چگونه_میتوانیم_با_سبک_سازی_ساختمان

با کاهش وزن ساختمان می توانیم صدمات ناشی از زلزله را به مراتب کاهش دهیم. به عنوان مثال می توان در اجرای سقف های بتنی به جای استفاده از بلوک های سفالی  از مصالح ساختمانی ضد زلزله ای همانند بلوک سبک ( مانند بلوک های یونولیت سقفی ) استفاده کرد. همچنین می توان بلوک های یونولیتی را در دیوار ها نیز به کار گرفت.

یونولیت سقفی چیست؟

یونولیت سقفی چیست

یونولیت سقفی بلوک هایی مکعب مستطیل شکل و از جنس یونولیت هستند که به عنوان قالب بتن در سقف های تیرچه بلوک به کار می روند. به نسبت بلوک های سفالی، یونولیت سقفی مزایای زیادی از قبیل؛ عایق صوتی و حرارتی و کاهش وزن سقف و به دنبال آن بار مرده ساختمان را دارند و به همین دلیل می توانند جزو مصالح ساختمانی ضد زلزله نیز محسوب شوند. البته که می توان به جای یونولیت سقفی از بلوک های سیمانی نیز استفاده کرد.

بلوک سیمانی چیست؟

بلوک سیمانی چیست-

بلوک سیمانی در واقع مصالحی مکعب مستطیلی اند که در ابعاد و اندازه های مختلف تولید و برای مصارف مختلف مانند ساخت دیوار و یا سقف تیرچه بلوک مصرف می شوند. مواد تشکیل دهنده بلوک سیمانی شامل سنگدانه ها ( شن و ماسه )، سیمان پرتلند و آب هستند. از مزایای آن ها استحکام بالاست در عین حال دارای معایبی از جمله دوام پایین در برابر رطوبت و وزن زیاد نیز هستند.

بتن چه نقشی در مقاومت سازه ایفا می کند ؟

از آنجایی که تمام نیروهای وارد بر طبقات توسط تیرها وستون ها به فونداسیون و پی منتفل می شوند؛ استفاده ازسیمان با تیپ ( سیمان پرتلند معمولی، سیمان پرتلند اصلاح شده، سیمان پرتلند زودگیر و … )  وعیار مناسب و استاندارد که می تواند منجر به ساخت بتنی مرغوب شود؛ امری حیاتی است. زیرا که نقشی اساسی در انتقال نیروها به زمین را ایفا می کند. البته که نحوه بتن ریزی و مراقبت بعد از آن نیز بسیار مهم است، به نحوی که بتن ریزی نامناسب می تواند مقاومت بتن مرغوب را به شدت کاهش دهد. از این رو بتن مناسب نیز از مصالح ساختمانی ضد زلزله به حساب می آید.

وال پست در زلزله چگونه عمل می کند ؟

وال پست در واقع نگهدارنده دیوار در دهانه های بزرگ است که نقش آن انتقال نیروهای وارده توسط زلزله و باد به قاب ساختمان است. بدین ترتیب وال پست نیز جزو مصالح ساختمانی ضد زلزله است. البته در اجرای آن باید ضوابط رعایت شود. به عنوان نمونه باید وال پست حداقل دو سانتی متر از دیوار تمام شده عقب نشسته باشد؛ تا در پشت گچ پنهان شود. ضمننا برای ایجاد چسبندگی بین فلز وال پست و گچ؛ می توان از توری مرغی و یا رابیتس استفاده کرد.

دیگر راهکار های مقاوم سازی ساختمان ها چیست ؟

دیگر_راهکارهای_مقاوم_سازی_ساختمان

امروزه مهندسین سازه برای مقاوم سازی ساختمان در برابر زلزله از روش هایی از قبیل دیوار برشی، انواع مهاربند و دمپرها نیز استفاده می کنند. برای مثال اساس کار دمپرها اینگونه است که نیروی جانبی زلزله را کاهش داده و مستهلک کنند؛ به گونه ای که دیگر خطر آفرین نباشد و از مقاومت نهایی اعضای ساختمان فراتر نرود.

منبع : bigrentz